1695-07-08: ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್ ಹೈಗನ್ಸ್ ನಿಧನ: ಡಚ್ ವಿಜ್ಞಾನದ ದಂತಕಥೆ
ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್ ಹೈಗನ್ಸ್, 17ನೇ ಶತಮಾನದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಬಹುಮುಖಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ಜುಲೈ 8, 1695 ರಂದು, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ನ ಹೇಗ್ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ (horology) ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಐಸಾಕ್ ನ್ಯೂಟನ್ ಮತ್ತು ಗೆಲಿಲಿಯೋ ಗೆಲಿಲಿ ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾದ ಹೈಗನ್ಸ್, ಯುರೋಪಿನ ಪ್ರಮುಖ ನೈಸರ್ಗಿಕ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ (natural philosopher) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಧನೆಯೆಂದರೆ, 1655 ರಲ್ಲಿ ಶನಿಯ (Saturn) ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಪಗ್ರಹವಾದ 'ಟೈಟಾನ್' (Titan) ಅನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದದ್ದು. ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸುಧಾರಿತ ದೂರದರ್ಶಕವನ್ನು ಬಳಸಿ, ಶನಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಬಳೆಗಳು (rings) ಘನ ವಸ್ತುವಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ, ತೆಳುವಾದ ಮತ್ತು ಚಪ್ಪಟೆಯಾದ ಬಳೆ ಎಂದು ಸರಿಯಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಅವರು 'ಸಿಸ್ಟೆಮಾ ಸ್ಯಾಟರ್ನಿಯಮ್' (Systema Saturnium, 1659) ಎಂಬ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.
ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಹೈಗನ್ಸ್ ಅವರು ಬೆಳಕಿನ ತರಂಗ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು (wave theory of light) ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ನ್ಯೂಟನ್ ಅವರು ಬೆಳಕನ್ನು ಕಣಗಳ ಪ್ರವಾಹವೆಂದು ವಾದಿಸಿದರೆ, ಹೈಗನ್ಸ್ ಅವರು ಬೆಳಕು ತರಂಗಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಅವರು 'ಹೈಗನ್ಸ್-ಫ್ರೆಸ್ನೆಲ್ ತತ್ವ' (Huygens–Fresnel principle) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತತ್ವವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಇದು ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಸರಣವನ್ನು (propagation) ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು 19ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಥಾಮಸ್ ಯಂಗ್ ಮತ್ತು ಅಗಸ್ಟಿನ್-ಜೀನ್ ಫ್ರೆಸ್ನೆಲ್ ಅವರ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಗಡಿಯಾರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು 1656 ರಲ್ಲಿ ಲೋಲಕದ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು (pendulum clock) ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಇದು ಸಮಯವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ನಿಖರತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಕಡಲ ಯಾನದಲ್ಲಿ (maritime navigation) ನಿಖರವಾದ ಸಮಯಪಾಲನೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಕೇಂದ್ರಾಪಗಾಮಿ ಬಲದ (centrifugal force) ಬಗ್ಗೆಯೂ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್ ಹೈಗನ್ಸ್ ಅವರ ವ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು, ಆಧುನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿವೆ.